Η 19ης Μαΐου είναι κεντρικός και ίσως ο παλιότερος εμπορικός δρόμος της Δράμας*. Πρόκειται για δρόμο που αποτελεί σήμα κατατεθέν για την πόλη μια που είναι γνωστός στους περισσότερους ως «ο δρόμος του παζαριού». Ιδιαίτερα ακανόνιστος με σημεία φαρδιά αλλά και σημεία πολύ στενά στα οποία παλιά κτίσματα τον οριοθετούν χωρίς πεζοδρόμιο. Με εμπορικά καταστήματα και εδώ και μερικά χρόνια κι ένα μεγάλο σούπερ μάρκετ να έχει στο δρόμο επάνω την είσοδο της αποθήκης του. Όσοι περνούν από κει σίγουρα βρέθηκαν μπροστά στις μανούβρες τεράστιων φορτηγών να προσπαθούν να μπουν με όπισθεν στην είσοδο της αποθήκης. Η κίνηση των αυτοκινήτων είναι ασταμάτητη και το παρκάρισμα και στις δύο πλευρές του δρόμου – και μάλιστα σε σημεία με στροφές – την κάνει δυσχερή και συχνά αδύνατη. Υπάρχουν σημεία που βρίσκει κανείς και διπλοπαρκαρίσματα σ’ έναν δρόμο που είναι διπλής κατεύθυνσης. Μεγάλο στοίχημα λοιπόν η διέλευσή του από τα αυτοκίνητα και σχεδόν αδύνατη για τους πεζούς. Για να μη μιλήσουμε για ανθρώπους που έχουν μικρότερα ή μεγαλύτερα κινητικά προβλήματα ή όσους συνοδεύουν παιδί σε καροτσάκι. Όταν μπαίνει κανείς στο δρόμο αυτό έχει συχνά την αίσθηση του εγκλωβισμού. Αν και σε άλλους δρόμους έγιναν διευθετήσεις, λιγότερο ή περισσότερο πετυχημένες, και ρετουσαρίστηκε με κάποιο τρόπο η λειτουργία τους στην περίπτωση του συγκεκριμένου δρόμου τα πράγματα φαίνεται να έχουν παγώσει στο χρόνο. Σαν να είναι αποπαίδι, κανείς μέχρι τώρα δεν τόλμησε μια γενναία παρέμβαση. Μοιάζει δρόμος παρατημένος στην τύχη του. Ίσως ο πιο υποβαθμισμένος δρόμος της πόλης. Το θέμα δεν αφορά τη λειτουργία του παζαριού για το οποίο έχει γίνει πολύ κουβέντα. Αφορά την καθημερινή χρήση από αυτοκίνητα και πεζούς. Είναι η πιο εύγλωττη απόδειξη ότι οι μικρές μας επαρχίες είναι συχνά πιο υδροκεφαλικές από τα κέντρα. Επίσης απομυθοποιεί πλήρως τις εξαγγελίες που εκφράζουν την έγνοια των αρχόντων για την ποιότητα της καθημερινότητάς μας. Και βέβαια γκρεμίζουν σαν χάρτινο πύργο όλες τις παράτες που στήνονται γύρω από την προτεραιότητα και την ασφάλεια των πεζών και την ελευθερία της κίνησης με ή χωρίς όχημα.
παραρλάμα
*Η φωτογραφία προέρχεται από το άλμπουμ του Αθ. Κάζη «Δράμα, εικόνες και μνήμες της παλιάς πόλης». Η κίνηση στον ίδιο δρόμο το 1916.