Η γιαγιά μου με το ζόρι έβγαλε το δημοτικό. Η μάνα της έκανε παρέα με την τουρκάλα Αϊσέ και την εβραία Ρεβέκα. Kαθόντουσαν στα χαμηλά σκαμνιά στην αυλή και ανταλλάσανε συνταγές μαγειρικής και πλέξεις και όταν έπεφτε ο ήλιος η μία πήγαινε για τη βραδινή προσευχή και η άλλη άναβε το καντήλι για τον εσπερινό. Όταν αρρώσταινα το παιδί της μιας, το πήγαινε στην άλλη να το ξεματιάσει και όταν ένα άλλο έπαιρνε φόβο η μάνα της του έδινε να πιει αγιασμό απ’ το εικονοστάσι. Μέχρι να χωριστούν αναγκαστικά και οριστικά οι μανάδες τους, αλλά και τα γειτονόπουλα.
Ύστερα βρήκανε καινούρια πατρίδα, αλλά αυτή η πατρίδα ησυχία δεν είχε και ξεπροβόδισε τον άντρα της στον πόλεμο και άρχισε να πλέκει κάλτσες για τον στρατιώτη και ως να φύγει ο ένας εχθρός βρήκε στο υπόγειο του σπιτιού της εκείνον που πολεμούσε τον άντρα της να κρύβεται απ’ τον καινούριο. Έπειτα μπήκε στην ουρά να πάρει ένα παλτό, από εκείνα που έστελνε η Ούντρα (το γούνινο γιακά του οποίου τον έχω ακόμα ενθύμιο), ήταν η βοήθεια του αμερικάνικου αλληλέγγυου λαού κόντρα στην αμερικάνικη ηγεσία που είχε βάλει ήδη στη μοιρασιά τη χώρα. Έπειτα παραστάθηκε στην αδερφή και στα ανίψια της επειδή ο άντρας της ήταν στη Μακρόνησο και ούτε που καταδέχτηκε να σκύψει το κεφάλι όταν με κάθε αφορμή η ασφάλεια τους έκανε τη ζωή άνω κάτω. Χρόνια μετά στα χωράφια τους ήρθαν να δουλέψουν νεαροί Αλβανοί και αυτή τους έστρωνε τραπέζι μαζί με τα παιδιά της για να φάνε τα παλληκαράκια που δεν έχουνε τη μάνα τους κοντά τους, όπως έλεγε. Η γιαγιά γερνούσε και ανημπόριανε, αλλά πάντα είχε στο νου της το χήρο γείτονα να του στείλει ένα πιάτο ζεστό φαί ή μας έβαζε τα Χριστούγεννα να της παραγγείλουμε κάρτες από τη Unicef να στείλει στην Αμερική στην ξαδέρφη της, βλέπετε η γιαγιά μου δεν ήξερε και πολλά γράμματα.
oit