Αφορμή για το σημείωμα αυτό αποτέλεσε ένα σκίτσο του Αρκά[1], ως σάτιρα της αποδοχής της πολιτικής ευθύνης από τον πρωθυπουργό για τις τραγικές συνέπειες της πυρκαγιάς στο Μάτι.
Οι τρομοκρατικές οργανώσεις είναι εγκληματικές οργανώσεις και αναλαμβάνουν την «ευθύνη» και όχι την «πολιτική ευθύνη». Δηλαδή μιλάμε για ατομική ευθύνη η οποία κρίνεται στα δικαστήρια. Τα μέλη των τρομοκρατικών οργανώσεων κρίνονται από το δικαστήριο για όσα ο κάθε ένας ξεχωριστά έκανε.
Στην περίπτωση της αντιμετώπισης των πυρκαγιών, η άμεση και προσωπική ευθύνη πρέπει να ελεγχθεί και να αποδοθεί στη βάση συγκεκριμένων νομικών υποχρεώσεων που έχει κάθε πρόσωπο και παράλειψε να τις τηρήσει. Τέτοια ευθύνη, έχει ένας δημόσιος υπάλληλος (πχ ο αρχηγός της πυροσβεστικής), ένας δήμαρχος (πχ για αμέλεια στη λήψη προφανών μέτρων πυροπροστασίας), ένας περιφερειάρχης. Για τέτοιοι είδους ευθύνες έχουν καταδικαστεί ο δήμαρχος Ζαχάρως και ο νομάρχης Ηλείας για τις πυρκαγιές του 2007.
Η πολιτική ευθύνη είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Ο πρωθυπουργός και συλλογικά η κυβέρνηση, έχουν την ευχέρεια πολιτικών χειρισμών μιας κατάστασης. Η ανάληψη της «πολιτικής ευθύνης» σημαίνει ότι η κυβέρνηση «αναλαμβάνει την ευθύνη για τις πράξεις και τα εγκλήματα των προκατόχων της»[2], του παρόντος αλλά και όλου του πολιτικού σώματος που εκπροσωπεί.
Δηλαδή η κυβέρνηση απολογείται και αποδέχεται, ότι «έχει εξ ορισμού και ανεξαρτήτως των τυχόν πράξεων ή παραλείψεών του εξ αντικειμένου ευθύνη για ό,τι συμβαίνει στον τομέα της πολιτικής της αρμοδιότητας, όπως απολαμβάνει και το πολιτικό όφελος από τα θετικά πράγματα που συμβαίνουν στον ίδιο τομέα»[3].
Η πολιτική ευθύνη μπορεί να έχει άμεσες συνέπειες, όπως η παραίτηση πολιτικών προσώπων ή και της κυβέρνησης, σίγουρα όμως έχει έμμεσες συνέπειες διότι η ανάληψη της πολιτικής ευθύνης «σωρευτικά και συμψηφιστικά, οδηγεί πάντα σε εκλογικού χαρακτήρα επιπτώσεις»[3].
Το σκίτσο του Αρκά λειτουργεί παραπλανητικά γιατί διαστρεβλώνει τις έννοιες και εξισώνει την ατομική ευθύνη (όπως αυτή των μελών μιας τρομοκρατικής οργάνωσης) για ποινικά κολάσιμες πράξεις με την συλλογική πολιτική ευθύνη της κυβέρνησης.
tanzo