μαθητικά κεφάλια όπως καλλιεργούνται από τις ματσαράγκες
Στα σχολεία αναπτύσσεται πάντα ένας ξεχωριστός λόγος για να ονομάσει πράγματα που σχετίζονται με τη μαθητική ζωή. Συζητούσα με τον γιο φίλου που μου περιέγραφε το ξάφνιασμά του, όταν έμαθε – μόλις – στην Α΄ λυκείου ότι υπάρχουν στο εμπόριο κάποια βιβλία που απαντούν στις ερωτήσεις των σχολικών βιβλίων ή ακόμα ξαναγράφουν με καλύτερο τρόπο όσα γράφουν τα σχολικά βιβλία.
Δεν θέλω να αδικήσω κάποιες από τις δουλειές που έχουν κάνει συγγραφείς που σέβονται τον εαυτό τους, αλλά σε κάθε περίπτωση πρόκειται για “βιβλία” που είναι εξαρτημένα από τα σχολικά βιβλία, που δεν μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα, που ακυρώνονται, αν αλλάξουν τα σχολικά βιβλία, που μένουν στα αζήτητα μόλις παρέλθει ο σχολικός χρόνος ή ανακυκλώνονται προς τους μικρότερους μαθητές, παιδιά συγγενών και φίλων.
Πρόκειται για τα “λυσάρια” ή “λύσεων” ή “βοηθήματα” ή “φυλλάδες” (Φ. Κακριδής) ή “παρασχολικές φυλλάδες” (Δ. Μαρωνίτης) ή… “ματσαράγκες”, ήρθε ξαφνικά η λέξη από τα δικά μου γυμνασιακά χρόνια σε κάποια κωμόπολη της βόρειας επαρχίας. Δεν ξέρω πόσες λέξεις μπορεί να ονόμασαν σε διάφορους τόπους και χρόνους τα “σχολικά βοηθήματα” που λειτουργούν σαν πατερίτσες των σχολικών βιβλίων, αλλά σίγουρα το όνομα δείχνει και τη στάση της κοινωνίας απέναντι στην συγκεκριμένη πρακτική. Μπορεί (και) μαθητές να καταφεύγουν σ’ αυτά, επειδή δυσκολεύονται, νιώθουν ανασφάλεια, δεν έχουν χρόνο ή βαριούνται. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η πρακτική αυτή ενέχει το στοιχείο της ματσαράγκας με εξαπατημένους πρώτα τους ίδιους.
Gabriel John Utterson
υγ. ψάχνοντας στο Ίντερνετ βρήκα μόνο σε ένα φόρουμ την ίδια χρήση της λέξης (“Ματσαράγκες προωθούν και μασημένη τροφή”)