Η αλήθεια είναι ότι δεν μου πολυαρέσει ο Γιώργος Ιωάννου, αλλά σε πολλές περιπτώσεις αναγνωρίζω μια τολμηρή ειλικρίνεια, όταν μονολογεί με τον εαυτό του και μας αφήνει ν’ ακούσουμε… Κάτι τέτοιο νιώθω με το διήγημά του 13-12-1943. Βρίσκεται στα Καλάβρυτα και συμπτωματικά παρακολουθεί δυο αδέρφια που ανοίγουν τον τάφο του εκτελεσμένου μικρού αδερφού τους. Τα συναισθήματά του συμπυκνώνονται στη φράση “Πολύ ήταν και που με άφηναν κοντά τους μια τέτοια ώρα”…
Σε αντίθεση, το τουριστικό μπουλούκι βλέπει την ίδια σκηνή σαν αξιοθέατο για φωτογράφηση. Και πέρα από το προσποιητό ενδιαφέρον κάποιος φτάνει στο σημείο να πει: “Καλά τους έκαναν’ αφού οι άλλοι σκότωσαν στρατιώτες του κατακτητή”. Και “Κανένας δεν αντιμίλησε. Ήταν και κάποιος με στολή μαζί τους”.
Θυμήθηκα το διήγημα δυο φορές, όσες βρέθηκα στον χώρο που “συνωστίζονται” οι πρόσφυγες…
Παρακολουθώ, όπως πολλοί φαντάζομαι, όσα γίνονται και βλέπω να παίζεται ένα ενδιαφέρον θέατρο που αφήνει ίχνη με τα οποία κάποιοι προβάλλουν την φιλάνθρωπη έγνοια. Τότε είναι που ξαναδιαβάζω το τέλος του διηγήματος:
“Γι’ αυτό ξεκίνησα για το πιο λαϊκό καφενείο, και στο δρόμο συνέχεια έλεγα: Θεέ μου, μη μ’ αφήνεις ούτε καλημέρα να ‘χω πια με τέτοια, δήθεν εξευγενισμένα, υποκείμενα”.
Jenny von Westphalen