“Για τα σχόλια κάτω απ’ την είδηση της απόρριψης της αναστολής του εγκλεισμού της Ηριάννας Β.Λ.από το Εφετείο, τη δήθεν υπεράσπιση της “Ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης” και της έννομης τάξης
Ζούμε σε μια εποχή που αθώοι μπαίνουν στην φυλακή και ένοχοι αποφυλακίζονται με την ανοχή ή ακόμη και την κίβδηλα κυνική επιδοκιμασία των πολλών. Το δεύτερο στάδιο της συνειδητοποίησης είναι πως αυτό συνέβαινε πάντα, και πως ισχύουν οι προϋποθέσεις για να συνεχίσει να συμβαίνει.
Ο κυνισμός του αδιάφορου δε στηρίζεται σε κάποια μεταφυσική επικούρεια γαλήνη και συνειδητοποίηση της ματαιότητας των πάντων, αλλά στον φόβο της συνειδητοποίησης της ματαιότητας του ασήμαντου εαυτού του. Γιατί ο αρχαίος κυνικός έφτυνε τις συμβάσεις, έβριζε θεούς και δαίμονες, αυνανιζόταν στην αγορά των καθωσπρέπει δημοσίων αντρών, ζούσε σαν τον σκύλο σ’ ένα πιθάρι κι απολάμβανε τον Ήλιο. Κι όταν πέθαινε, κατέβαινε στον Άδη όχι με χρυσό νόμισμα στο στόμα αλλά μ’ ένα ζεμπίλι φακές στον ώμο, έτοιμος να περιγελάσει τις θεότητες και τους διάσημους, επηρμένους νεκρούς αρχόντους του Κάτω Κόσμου, που ακόμη πιστεύουν πως είναι κάτι περισσότερο από ξασπρισμένα καύκαλα. Ήταν λοιπόν όντα εξ’ ολοκλήρου απαλλαγμένα από αγυταπάτες όπως αυτή των καλών θεσμών που σε προστατεύουν και σου επιτρέπουν να πιεις το τσάι σου μακριά απ’ τους κακούς και τα ταραχοποιά στοιχεία.
Κατάλαβε λοιπόν, φιλήσυχε πολίτα, πως αν κάποιος τυχαίος βγει και σε κατηγορήσει για φονιά και τρομοκράτη, εσύ συνήθως θα τον βρίσεις, θα του υψώσεις το δάκτυλο, και σε ακραίες περιπτώσεις, θα του χώσεις μια μπουνιά στη μύτη, χωρίς το πράγμα να λάβει περαιτέρω διαστάσεις. Αν όμως ο άνθρωπος αυτός τύχει να είναι Εισαγγελέας (εκπρόσωπος μιας εξουσίας, της Δικαστικής), μπορεί να σε αναγκάσει να περάσεις στη φυλακή κάποια απ’ τα καλύτερά σου χρόνια. Συνάγεται λοιπόν ότι (ο αναγνώστης είναι ικανός να καλύψει τα κενά), ένα λάθος της εξουσίας είναι ακριβό και σχεδόν πάντα κοστίζει στο άτομο πιο ακριβά απ’ ότι κοστίζει στο σύστημα το λάθος ενός ατόμου. Όποιος θέλει να πειστεί περί αυτού ας βγει στο δρόμο να εκφωνήσει κατηγορώ σε κάποιον θεσμό, κι ας περιμένει να ακούσει τα ουρλιαχτά πόνου του τελευταίου…
Συνεπώς η υπεράσπιση του κράτους σε ζητήματα δίωξης είναι το λιγότερο γελοία. Όμως το Κράτος δεν είναι ένας αφηρημένος αυτόματος μηχανισμός, αλλά απαρτίζεται κι αντλεί δύναμη από απλούς πολίτες, που ως επί το πλείστον δεν έχουν κάτι καλύτερο να κάνουν από το ν’ ακονίζουν τα αγελαία ένστικτά τους με τρόπους νόμιμους και θεσμικούς, αποφεύγοντας παραλλήλως την ευθύνη. Κυρίως κοινούς, αδιάφορους γραφειοκράτες ανθρώπους, που φρίττουν –ανασφαλείς– με οτιδήποτε εκλαμβάνεται ως παραβίαση της τάξης. Κι η τάξη αυτή είναι το απογευματινό τσάι ή ο καφές. Διόρθωση: Το *δικό τους* απογευματινό τσάι ή ο καφές. Άνθρωποι σαν εσένα, φιλήσυχε πολίτη, όσο κι αν δεν το σκέφτηκες ποτέ. Όσο κι αν φοβάσαι να το παραδεχτείς. Όσο κι αν δεν θες. Ή άνθρωποι διατεθειμένοι να κάνουν τη βρώμικη δουλειά για σένα…
Αυτό που έχει μέγιστη σημασία είναι πως στη δικαιοσύνη υπάρχουν εμφανώς δυο μέτρα και δυο σταθμά, και άτομα με συγκεκριμένη κοινωνική θέση και ιδεολογία αντιμετωπίζονται πολύ ευμενέστερα από άτομα άλλης κοινωνικής θέσης ή/και ιδεολογίας. Το θέμα είναι τί σε αφορά αυτό εσένα, αδιάφορε πολίτη. Άλλωστε η ιδεολογία είναι κι αυτή ένα δεσμό, προς θεού όχι το δικό σου. Ο μόνος τρόπος να μην αισθάνεσαι την αδικία είναι να μην κινείσαι καθόλου, όπως οι ακίνητοι σκλάβοι αδιαφορούν για τις αλυσίδες τους. Είσαι πραγματικά τόσο ασήμαντος που κανείς δε θα ασχοληθεί με ’σένα, πόσο μάλλον το κραταιό Κράτος. Κι εδώ έγκειται το λάθος των συντρόφων που σε πολεμούν. Γιατί με αυτή τη στάση δεν είσαι μόνο ανάξιος της αντίδρασης, αλλά και της όποιας προσοχής. Μη χαίρεσαι όμως, και μη θεωρείς ότι η αδιαφορία σου προσδίδει ανοσία στην αυθαιρεσία. Γιατί οι κοινωνίες, με αξιοσημείωτη περιοδικότητα εκδηλώνουν αυτοάνοσο νόσημα, καταστρέφοντας με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς τους τα –κατά κοινή ομολογία– “υγειή” τους κύτταρα, με δυσάρεστες συνέπειες τόσο για τα κύτταρα όσο και για τον δομημένο οργανισμό. Και στις κοινωνίες τα νοσήματα αυτά καλούνται συνήθως δικτατορίες. Κι η αδικία κι οι κακοδικίες αποτελούν το πρώτο σημάδι τους. Και τότε υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να πας άκλαυτος, το ίδιο αθόρυβα όπως έζησες…
> Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
> αυτούς, ένας επέθαινε από αηδία…
> Σιωπηλοί, θλιμμένοι, με σεμνούς τρόπους,
> θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία.
Κι αν όλα αυτά φαντάζουν απόμακρα, αξίζει να τονιστεί πως το δικαστικό σύστημα, όπως κι οι περισσότεροι φορείς εξουσίας διαστρεβλώνεται από τους κρατούντες για να εξυπηρετούν πρωτίστως του εαυτούς τους. Εν τω προκειμένω το πολιτικό και φιλοσοφικό δόγμα πως:
> Καλύτερα δέκα ένοχοι ελεύθεροι παρά ένας αθώος στη φυλακή (επεξηγηματική διατύπωση του *τεκμηρίου της αθωότητας*) αντιστρέφεται πλήρως, άνθρωποι υφίστανται εγκλεισμό με ελλιπή στοιχεία, ενώ *κάποιοι άλλοι*, με στοιχειοθετημένες εναντίον τους κατηγορίες και προφανή εγκληματικό χαρακτήρα αποφυλακίζονται με νομιμοφανείς διαδικασίες ή ακόμη και νόμιμες κωλυσιεργίες. Αυτό δεν ισχύει μόνο στις διώξεις με χροιά πολιτική (η κορυφή του παγόβουνου). Οποιοσδήποτε έχει ανάλογες εμπειρίες με τη δικαιοσύνη για οποιοδήποτε θέμα, *χωρίς να έχει υψηλό εισόδημα ή/και να είναι ευνοούμενος υψηλά ιστάμενων προσώπων* μπορεί να επιβεβαιώσει τις δυσκολίες και τα αδιέξοδα που συναντά. Δυσκολίες που παραμερίζονται σε ορισμένες, πολύ ειδικές περιπτώσεις.
Έπειτα αναλογίσου πως είναι ο εγκλεισμός. Όποιος έχει βρεθεί σε μια υπέρμετρα δυσάρεστη και βαρετή κατάσταση που δεν μπορεί να αποφύγει, βλέπει τα δευτερόλεπτα, τα λεπτά τις ώρες, τις ημέρες να περνούν σαν αιώνες (δεν μπορεί να μην το ξέρεις, ως άνθρωπος τόσο μαζεμένος που κανέναν δεν πειράζεις). Κι όποιος είχε την τύχη να κάνει διάλειμμα απ’ τη ζωή σε κάποιο ασφαλές καταφύγιο, σχετικά αναλλοίωτο στο δικό του χρόνο, μπορεί να τεκμηριώσει τη συγκίνηση που αισθάνεται αναλογιζόμενος παρελθόν, παρόν και μέλλον, το ποτάμι του αιώνιου Χρόνου που κυλά, που είναι το έσχατο όριο που ο Άνθρωπος δε νίκησε, και δεν έχει πάνω του καμιά εξουσία. Σκέψου μετά να είσαι αθώος και να είσαι έγκλειστος σ’ ένα κελί (αποστειρωμένο ή βρώμικο, ανάλογα με την εποχή και τον τόπο), άδικα κατηγορούμενος για εγκλήματα ακατανόμαστα, με την ελευθερία σου (ή αλλιώς τη δυνατότητα να ζήσεις τη ζωή σου όπως τη θές) στα χέρια ενός αργοκίνητου μηχανισμού εναντίον του οποίου δεν μπορείς κάνεις απολύτως τίποτα. Σκέφτεσαι αυτούς που είναι έξω και ζουν τη ζωή τους ενώ εσύ όχι, ενώ ταυτόχρονα οι αντοχές σου καταρρέουν, καθώς μήνα με το μήνα χάνεις την ελπίδα, εκδηλώνοντας σταδιακά επίκτητες ενοχές γι’ αυτά που σου καταλογίζουν και δεν έχεις κάνει, και γι’ άλλα πολλά. Και γνωρίζεις ότι αν και όταν σε αφήσουν (είτε γιατί πιστεύεις στο Θεό, στους δικούς σου ανθρώπους, στο καλό που επικρατεί τέλος πάντων), αυτοί που σε έφτασαν εκεί, από άλλα κίνητρα είτε από απλή αδιαφορία, δε θα υποστούν καμία συνέπεια, αλλά θα κρυφτούν πίσω από την αρετή του πειθήνιου οργάνου του μηχανισμού, μιας δικαιοσύνης που καμιά φορά σφάλλει. Κι είναι αυτή η κατάσταση σκέτο ψυχικό σαδιστικό βασανιστήριο, ένας καφκικός εφιάλτης που είναι αλήθεια. Κι η δικαίωση είναι δύσκολο να έρθει. Κι όταν έρθει έχεις χάσει τόσο χρόνο. Μα πάνω απ’ όλα είναι άδικο. Και μια κατάσταση μίζερη που σε υποτάσσει, που δε θα την ευχόσουν ούτε στο χειρότερο σου εχθρό, μια μετριότητα, μια πονηρή υπέρθεση ενοχής κι αθωότητας, ένα πουργκατόριο, μια ανούσια επιταγή να αθωώσεις τον εαυτό σου μπροστά σε κριτές που εσφαλμένα σ’ έκριναν την πρώτη φορά. Αν υπάρχει έστω και μια υπόνοια αθωότητας, το να υποβάλλεται οποιοσδήποτε στην άσκοπη αυτή δοκιμασία είναι βαρβαρότητα. Κι η αδιαφορία δηλώνει χαιρεκακία και μικρόψυχη δειλία.
Στις διώξεις που αποκτούν χροιά πολιτική, σε αυτές δηλαδή που οι θεσμικοί μηχανισμοί δεν αντιδρούν με νηφάλια αδιαφορία, προστίθεται ένα ακόμη πιο βαρύ φορτίο, καθώς ο κατηγορούμενος γίνεται πιόνι και διαπραγματευτικό χαρτί στα χέρια όλων. Για τους θεσμούς θα είσαι ο επικίνδυνος τρομοκράτης που τον έπιασαν και πλέον ο “απλός λαός” είναι ασφαλής και του προσφέρουν τσάι και συμπάθεια. Για τους αντισυστημικούς θα γίνεις πεδίο αγώνα, σημαία και σύμβολο. Και θα δεις όλες της συνιστώσες της κοινωνίας να παλεύουν από πάνω σου σαν αερικά, κανιβαλίζοντας την ψυχή και τη στάση σου, προβάλλοντας στο πρόσωπο σου τις ανησυχίες και τη δική τους κοσμοθεωρία. Το τί λες εσύ θα είναι αδιάφορο σε όλους τους σπεκουλαδόρους. Για τους μισούς θα ’σαι αποσυνάγωγος, για τους άλλους μισούς το αθώο θύμα. Υπάρχουν δυο δρόμοι, εναλλακτικοί αλλά όμοιοι, που δε θα στρωθούν συνήθως από σένα. Θα γίνεις αποδιοπομπαίος τράγος ή ήρωας, πιθανόν και τα δύο ταυτόχρονα για διαφορετικούς κόσμους. Μα όποιος έχει στοιχειώδη ευαισθησία ήδη γνωρίζει πως τα δυο έχουν μικρή απόσταση. Αν είσαι τυχερός θα γίνεις ήρωας, αλλά είναι μια συχνά αποκρυμμένη αλήθεια πως ο ηρωισμός αναδύεται σε στιγμές κρίσης κι έντονου πάθους, και μέσα από απάνθρωπες, και γι΄ αυτό υπερβατικές, καταστάσεις. Φόνοι, πόλεμοι, καταστροφές και αδικίες. Κανείς ήρωας δε θα ’θελε να γίνει ήρωας αν μπορούσε. Και για την κοινωνία κινδυνεύεις να γίνεις ένα δισδιάστατο σύμβολο, μια σημαία, ένα σταματημένο ρολόι που δείχνει πότε έγινε μια αδικία ή πότε αποδόθηκε δικαιοσύνη. Η ψυχή σου θα αναχθεί στον μύθο, θα είσαι ηθοποιός σ’ ένα ατέλειωτο έργο, αλλά τα φώτα θα έχουν σβήσει, και λίγοι θα δουν πως είσαι μόνος και πως είσαι άνθρωπος…
Η Ηριάννα δεν βρισκόταν καν σε ανοιχτό πόλεμο με τους μηχανισμούς που την διώκουν, και δεν είχε διαπράξει καν αξιόποινες πράξεις, όπως αργά ή (ελπίζω) γρήγορα θ’ αποδειχθεί. Σε αυτό μοιάζει με ’σένα, αθώε, άσπιλε, *πάντοτε ευκολοπίστευτε και πάντα προδομένε* πολίτη. Βέβαια, δεν είχε το αντανακλαστικό να προσέχει τους φίλους της εξασφαλίζοντας ότι θ’ αρέσουν σε κάποιους σαν και του λόγου σου, ή στο Κράτος. Για σένα αυτό μπορεί να είναι επαρκής λόγος για τιμωρία, αλλά πρόσεξε. Αν διάβασες αυτό το κείμενο, το επόμενο βήμα είναι να στοιχειοθετηθούν εναντίον σου κατηγορίες. Δεν μπορεί, αν τέτοια διαβάζεις, τέτοια θα σκέφτεσαι, κι αν τέτοια σκέφτεσαι, τέτοια θα κάνεις. Και καμιά φορά μπορεί να τρυπήσεις το βυτίο που κουβαλά το τσάι για τους αθώους σου συμπολίτες. Να συλληφθείς πάραυτα. Αυτό είναι το επόμενο βήμα των λογικών που ανέχεσαι, ξύπνα. Αν πιστεύεις έστω και λίγο στη Δημοκρατία –κάτι θα σου ’χει μείνει απ’ τα ωραία που λεν στα σχολεία– θα ξέρεις πως η εξουσία πρέπει να υφίσταται διαρκή κριτική κι έλεγχο απ’ τους πολίτες για να μην παραφρονεί. Οι εσωτερικές διαμάχες των φορέων εξουσίας δεν μπορούν παρά να έρχονται σε δεύτερη μοίρα, όταν άνθρωποι αθώοι παγιδεύονται στα γρανάζια του μηχανισμού για συμφέροντα τρίτων. Η εξουσία, χωρισμένη σε τομείς σύμφωνα με το δόγμα της διάκρισης των εξουσιών, θεωρητικά δεν συγκεντρώνεται και αυτοελέγχεται. Πρακτικά όμως διαπλέκεται, καθώς οι ξεχωριστές ομάδες που την απαρτίζουν παίζουν παιχνίδια ισχύος για να μοιράσουν τα κουκιά. Όμως για όλους είσαι ένας αριθμός, μια δύναμη προς καλλιέργεια ή μια ενόχληση που πρέπει να εξαλειφθεί. Δηλαδή ένα πρόβατο απ΄ το κοπάδι ή στην καλύτερη περίπτωση ένα πιόνι προς χρήση ή ακόμη, ένας μελλοντικός συνεργάτης στο έγκλημα. Αυτά που σέβεσαι, λοιπόν, σε εμπαίζουν.
Πολλοί αυτά τα κατανοούν ή τα αισθάνονται, και γι’ αυτό υπάρχει κίνηση στον κόσμο. Σκέψου ή κάνε κάτι. Και θυμήσου κάθε τί σπουδαίο που ματαιώθηκε και χάθηκε. Κι αναλογίσου πως αυτό συνέβη επειδή έλειπες εσύ. Για την ακρίβεια, άλλος ένας. Πιθανόν εσύ. Αρκετοί σαν εσένα. Κι αν κανένας απολύτως δεν κουνιόταν, όπως εσύ, ο κόσμος θα ’ταν στο σκοτάδι. Κι όταν δικαιοσύνη αποδοθεί (καθώς δε βρισκόμαστε πια στο Μεσαίωνα κι αρκετοί δεν είναι σαν εσένα), θα αποδεχτείς την απόφαση με την οποία διαφωνούσες, μιας κι οι δικαστές είναι αυθεντίες. Μα λίγο θ’ αναλογιστείς τί έκανες τότε. Πώς σφύριζες αδιάφορα απέναντι στην κακία. Πιθανόν να μη θυμάσαι τίποτα αξιοσημείωτο απ’ την περίοδο αυτή της τόσο κανονικής ζωής σου. Τουλάχιστον είσαι αρκετά σοβαρός, ώστε κανένα Κράτος και κανένας θεσμός δεν ήρθε να μετρηθεί μαζί σου, κανείς ένστολος δε σου χτύπησε απειλητικά την πόρτα. Όπως άλλωστε και κανείς άλλος. Ζήσε λοιπόν τη ζωή σου, πολίτη, και κάνε προκοπή μακριά απ’ ό,τι σου χαλά τη διάθεση. Απομακρύνσου απ’ τα ακραία στοιχεία, προσκολλήσου στους αυτόκλητους προστάτες σου, ταυτίσου με τους υπεράνθρωπους μηχανισμούς που κατέχουν το δίκιο του ισχυρότερου. Και συνέχισε να πιστεύεις πως η αποχή σου δίνει ελευθερία κι ασφάλεια, ενώ ακολουθείς άδηλα και σιωπηρά τις επιταγές όλων, σαν πλάσμα άβουλο.
Φρόντισε τουλάχιστον ν’ απολαμβάνεις το τσάι…”
Γ.Ν.Κ.